مدلسازی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد گندم آبی تحت شرایط محدودیت آب در خراسان رضوی

به دلیل افزایش جمعیت جهانی به همراه کاهش سطح زمین­های بارور و منابع آب، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر بهره­وری کشاورزی به طور ویژه­ای دارای اهمیت می­باشد. به همین منظور این تحقیق در شش شهرستان از استان خراسان رضوی ( قوچان، گناباد، مشهد، سبزوار، تربت­حیدریه و تربت­جام) انجام شد. ابتدا اقلیم آینده (سال 2050) با استفاده از داده­های اقلیمی بلندمدت در دوره پایه  (2010-1980) و با روش ارائه شده توسطAgMIP، تحت دو سناریوی اقلیمی RCP4.5 و RCP8.5 شبیه­سازی شد. مدل گردش عمومی مورد استفاده در این تحقیق   MPI-ESM-MRبود و به منظور شبیه­سازی رشد و عملکرد گندم از مدل APSIM-Wheat در شرایط  محدودیت آب استفاده شد. نتایج شبیه­سازی­ها نشان دادند که میانگین تغییرات دمای طول فصل رشد در منطقه مورد مطالعه در آینده نسبت به پایه (79/9 درجه سانتی­گراد) افزایشی بوده و تحت هر دو RCP به ترتیب برابر با 41/1 و 83/1 درجه سانتی­گراد می­باشد. هم­چنین نتایج نشان دادند که در آینده طول دوره رشد بین 13 تا 6/24 روز و فاصله زمانی کاشت تا گلدهی بین 2/13 تا 4/30 روز کاهش یافته و از سوی دیگر طول دوره پر شدن دانه بین 2/0 تا 4/4 روز افزایش می­یابد. در این تحقیق اثرات متقابل دما و CO2 و مجموع تغییرات رشد و نموی گندم آبی موجب تغییرات مثبت عمکرد دانه در آینده در بیشتر شهرستان­های مورد بررسی (1 تا 9/12 درصد) و کاهش عملکرد در تربت­حیدریه (1/4- درصد) شد. یافته­های این تحقیق همچنین نشان دادند تغییر تاریخ کاشت در آینده موجب افزایش بیشتر عملکرد خواهد شد.